Op weg naar High Trust Governance
Op weg naar High Trust Governance
“Vertrouwen komt te voet…..”. Er is geen spreekwoord dat we de afgelopen jaren zo vaak hebben kunnen horen als deze oude Hollandse tegelwijsheid. Op vele plekken in de maatschappij komt vertrouwen, en vooral het gebrek eraan, in het nieuws. Ook onze ‘beroepsgroep toezichthouders’ ligt nog dagelijks onder het vergrootglas en staat niet bovenaan de lijst van gremia waarin groot maatschappelijk vertrouwen bestaat. Tijd om eens na te denken wat wij als toezichthouders kunnen doen om vertrouwen te laten groeien. En laten we dan maar eens bij onszelf beginnen: de samenwerking tussen RvT en bestuur.
Vertrouwen
Getting to know him/her well enough to be able to anticipate behaviour and avoid surprises
In de wetenschappelijke literatuur over het concept/begrip vertrouwen (‘trust’) zijn globaal drie visies te onderscheiden: ‘Calculus based trust’, ‘Knowledge based trust’ en ‘Identification based trust’.
De eerste vorm van vertrouwen kennen we goed. Het is een product van onze tijd, met als kerningrediënt controle en afreken. We zien het terug in de verscherping van de positie van de RvT; meer regels en toezicht. Aan alleen deze vorm van vertrouwen hebben we – gelet op de recente ervaringen in de crisissen – naar mijn mening geen behoefte meer. Het is allemaal nodig en moet ook goed geregeld zijn, maar er moet een ander fundament bij.
De tweede en derde vormen van vertrouwen lijken meer kansen te bieden om tot vertrouwensgroei te komen. Bij knowledge based trust is de voorspelbaarheid de belangrijkste factor (getting to know him/her well enough to be able to anticipate behaviour and avoid surprises).
Where the parties come to understand, appreciate, and even share each other's wants and needs
En bij de derde vorm van vertrouwen, de identification based trust, is dat de wederzijdse acceptatie (where the parties come to understand, appreciate, and even share each other’s wants and needs). Vertrouwensconcepten die dus vooral door een verdieping van de interpersoonlijke relaties kunnen groeien.
Het is echter nog niet echt gebruikelijk om het in raden van toezicht en bestuur over strategieën ter bevordering van het onderlinge vertrouwen te hebben. Vaak wordt er impliciet van uit gegaan dat men elkaar wel kent, dat goede en ervaren bestuurders ‘wel weten hoe dat moet’.
Raad van Verbinding
Frédérique Six en Arndt Sorge[1] hebben in hun onderzoek Creating a high trust organisation een aantal waardevolle interventies gevonden die ook door commissarissen en bestuurders ondernomen kunnen worden om in de eigen kring en in de onderlinge relaties te werken aan high trust governance: Van professor Hans Strikwerda is de uitspraak dat het woord ‘raad’ in raad van toezicht wellicht belangrijker is dan het woord ‘toezicht’, en dat het aanbeveling verdient om eens te filosoferen over andere metaforen zoals ‘raad van – maatschappelijke - verbinding’. Interessante gedachte, en die verbinding begint dan denk ik in de raad van toezicht en het bestuur zelf met nadenken over hoe daar naar high trust governance kan worden toegewerkt.
- Negatieve feedback – tijdig - op een constructieve manier geven
- Verantwoordelijkheid voor eigen acties nemen
- Informatie accuraat en tijdig met elkaar delen
- Elkaar verantwoordelijkheid geven
- Aandacht en zorg voor de anderen tonen
- Verschillen van inzicht snel adresseren en oplossen
- Regelmatig de kwaliteit en effectiviteit van de samenwerking evalueren
- Open staan voor het aanpassen van de eigen mening
- Interesse in en respect voor de meningen en adviezen van anderen
Dick van Ginkel, Voorzitter raad van toezicht Stmg (Thuiszorg Midden Gelderland)
[1] “Creating a High-Trust Organization” : An Exploration into Organizational Policies that Stimulate Interpersonal Trust Building, Journal of Management Studies 45:5 July 2008 ; te downloaden op http://dare.ubvu.vu.nl/handle/1871/44733
